اثر مصرف کودهای زیستی و شیمیایی فسفر بر عملکرد دانه دو رقم سورگوم دانه‏ای (Sorghum bicolor L.) در شرایط کم آبیاری

به منظور بررسی اثر کودهای بیولوژیک و شیمیایی فسفر در شرایط کم آبیاری بر ویژگی‏های کمی دو رقم سورگوم دانه‏ای، آزمایشی طی دو سال (1388 و 1389) در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران به صورت کرت‏های دو بار خرد شده در قالب بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرت‏های اصلی به تیمار‏های آبیاری در دو سطح: آبیاری کامل (IRN) و کم آبیاری به صورت آبیاری تا مرحله 8-6 برگی و سپس آبیاری در مراحل 12-10 برگی، آغاز گلدهی، آغاز دانه‌بندی و مرحله شیری شدن دانه (IRS)، کرت‏های فرعی به عامل رقم در دو سطح شامل: رقم کیمیا (KI) و رقم سپیده (SE) و کرت‏های فرعی فرعی به تیمار‏های کودی در چهار سطح: بدون کود فسفر (P0)، کود شیمیایی فسفر (P100)، تلقیح بذر با باکتری سودوموناس فلورسنس و قارچ میکوریزا +50 درصد کود شیمیایی فسفر (P50+M+Ps) و تلقیح بذر با باکتری سودوموناس فلورسنس و قارچ میکوریزا (M+Ps) اختصاص یافتند. نتایج نشان داد که در شرایط آبیاری کامل عملکرد رقم سپیده kg/ha9508 بود و در شرایط کم آبیاری به kg/ha7192 کاهش یافت. در شرایط آبیاری کامل عملکرد رقم کیمیا kg/ha10368 برآورد شد و با اعمال تنش کم آبیاری به kg/ha8795 کاهش یافت. همچنین نتایج نشان داد که در هر دو تیمار آبیاری، استفاده از کود P50+M+Ps می‏تواند جایگزین کود P100 شود و بدین ترتیب تا حدودی مصرف کود شیمیایی فسفر کاهش یابد. در مجموع با استفاده از رقم کیمیا در شرایط تنش کم آبیاری به همراه مصرف کودهای بیولوژیک بخصوص کود بیولوژیک به همراه 50 درصد کود شیمیایی فسفر عملکرد مطلوبی را می‏توان به دست آورد.